PUTİN DÖNEMİ RUSYA'SINA GENEL BİR BAKIŞ\ANALİZ

“Zayıf bir devlet, despotik bir iktidardan

daha fazla demokrasiye  zarar verir.”

Vladimir Putin

Vladimir Putin'in devlet başkanı seçildikten sonra uluslararası arenada Rusya Federasyonunun etkisini artırmaya yönelik adımlar atmıştır. Putin, 7 Mayıs 2000'de yemin ederek ilk "devlet başkanlığı" görevine başlamıştır. 15 yıl içerisinde, Yeltsin dönemine göre artık tamamen farklı bir Rusya vardır.

 Bir yandan devletin yeniden örgütlenmesi sürecinde daha fazla mesafe alınmış, öte yandan ekonomik çöküntüden kurtulan devlet daha etkin bir dış politika izleyebilmiştir. Orta Asya ülkeleri dikkatlice takip edilmiştir. Putin’in devlet başkanı yeminini ettikten hemen sonra Türkmenistan ile Özbekistan’ı ziyaret etmesi (Mayıs 2000), onun bölgeye ne kadar büyük önem verdiğini göstermektedir. Önceliği Avrupa'ya verse de bir önceki dönemde olduğu gibi Putin Yönetimi içinde dış politikada belirleyici olan ABD olmuştur.

Rusya'nın ulusal çıkarlarına bakıldığında ;

•             Rusya’nın temel önceliği; (uluslararası) terörizm, doğal ve endüstriyel kaynaklı felaketler ve savaş zamanı meydana gelen askeri operasyonlardan korunmaktır.

•             Ekonomik gelişmeleri hızlandırmak ve yaşam standartlarını iyileştirmektir.

•             Rusya Federasyonu’nun egemenliğini, toprak bütünlüğünü korumak ve güçlendirmek, anayasal sistemin temelini güçlendirmektir.

•             Rusya’nın uluslararası arenada pozisyonunu güçlendirmektir.

•             Özellikle BDT’ye üye olan ülkeler ile karşılıklı ilişkilerin geliştirilmesidir.

•             Uluslararası terörizm ile mücadelede, BDT Ortak Güvenlik Anlaşması çerçevesinde; askeri-politik alanlarda işbirliği yapılmasıdır. İ

•             Politik, dini ve etnik ayrılıkçılara yardım ve bağışlara sebep olan durumlar giderilmelidir. 

Rusya’nın tekrar büyük güç olmasını arzulayan Putin’e göre bu ancak güçlü bir devletin yeniden tesisi, hızlı ekonomik büyüme ve ordunun modernleştirilmesi ile mümkündür. Son hedefin gerçekleştirilmesinde ciddi engeller vardır.

Putin’in iktidara gelişiyle birlikte, devletin yeniden tanımlanması ile toplumdaki kimlik bunalımı arasındaki farklılaşmanın giderilmeye çalışıldığı gözlemlenmektedir. Toplumsal uzlaşıyı cesaretlendirmek amacıyla ılımlı bir muhafazakarlık anlayışının devlet düzeyinde geliştirildiğini ve yerleştirildiğini, hatta bazı yazarlara göre “kadife otoritercilik” yaklaşımının devlet-toplum arasındaki ilişkilere uyarlandığını ve devlet-dışı ve merkez dışındaki aktörlerin etki alanlarının sınırlandırıldığını ya da yeniden tanımlandığını, Putin döneminde görmekteyiz.

Rusya’nın elinde nükleer stratejik ve konvansiyonel olmak üzere hala dev bir askeri aygıt vardır, bu kuvvetlerin 1,2 milyonu normal, 500.000’i özel birliklerdir. Askeri altyapı, donanım ve eğitim tam bir çöküş sürecindedir. Askeri tatbikatlar, manevralar ve arazi eğitimlerinin sayısında ciddi oranda azalma görülmektedir. Hava kuvvetleri ve deniz kuvvetleri sadece zorunlu hallerde göreve çıkacak durumdadırlar.

Sonuç olarak  Putin’in, 2000 yılından itibaren üst üste iki kez üstlendiği başkanlık görevi boyunca Rus dış politikasında çok büyük değişimler yaşanmıştır. Öncelikle Putin, ülke çıkarı gereği hangi devlet ile nasıl ilişki kurması gerektiğine içinde bulunduğu konjonktüre göre karar vermiştir. Putin, Rusya’nın önünde bulunan jeopolitik seçeneklerin tahlilini yapmıştır ve Batı ile yaşadığı yakınlıktan beklediklerini elde edemeyip, ABD’nin Orta Asya’da kalıcı olarak var olması tehlikesi belirince, “arka bahçe”si olan Avrasya’ya yönelmiştir. Bugün Rusya, Putin ile birlikte ABD’nin sistemde tek egemen güç konumda olmasına karşı gelmekte ve çok kutuplu bir sistemin oluşturulması gerektiği fikrini beyan etmektedir. Dolayısıyla Rusya, Putin ile birlikte aktif siyasete dönmüştür.

ŞEYDA ADIGÜZEL

GİRESUN ÜNİVERSİTESİ

ULUSLARARASI İLİŞKİLER BÖLÜMÜ